In Nederland kan het al jaren: een bezoek brengen aan het Nationaal Archief om het foute oorlogsverleden van je opa of oma uit te zoeken. In België blijven deze archieven echter gesloten, uit vrees dat ‘bepaalde passies’ zullen oplaaien. Anoek Nuyens en Lynn Berger over de strijd van historici en archivarissen voor meer openheid.
De Nederlandse collaboratie-archieven zijn toegankelijk voor burgers; ze behoren zelfs tot de meest geraadpleegde archieven in het Nationaal Archief. In België kun je wel een aanvraag doen om de collaboratie-dossiers in te zien, maar de kans dat die wordt gehonoreerd is vrijwel nul. Het College van procureurs-generaal, de instantie die de archieven beheert, houdt ze zo goed als gesloten; openstelling zou tot ‘verstoring van de openbare orde’ kunnen leiden, en ‘bepaalde passies’ opnieuw kunnen doen oplaaien.Lees meer over het gesloten houden van de archieven in deze ‘omzendbrief.’
Toen Nederlanders in 2000 zelf mochten gaan snuffelen in de dossiers, zette dat heel wat in gang. Op individueel niveau betekende het voor nazaten van “foute” Nederlanders verwerking, omdat ze eindelijk konden uitzoeken hoe het nu precies zat.Lees hier: Wat het archief van “foute” Nederlanders ons leert over ons oorlogsverleden. In de samenleving kwam er naast het perspectief van het slachtoffer en de verzetsheld ook aandacht voor het perspectief van de dader. In België zijn de dossiers van vermeende en vervolgde collaborateurs alleen toegankelijk voor historici die er onderzoek naar doen.
Lees verder op De Correspondent of op Apache.be (enkel abonnees).
ONLINE
- 'Wat onze geheimen over onszelf openbaren' (De Correspondent, 14 januari 2015)
- 'Hoe geheim is het verleden van de geheime diensten?' (De Correspondent, 14 januari 2015)
- 'De Indonesië-archieven vertellen ons alles, en daarmee ook niets' (De Correspondent, 9 januari 2015)
- 'Het Dossier Staatsgeheimen is hierbij geopend. Naar welke geheimen zijn jullie benieuwd?' (De Correspondent, 2 mei 2014)
- 'Wat het archief van "foute" Nederlanders ons leert over ons oorlogsverleden' (De Correspondent, 5 mei 2014)
- 'Een geheim dossier over Suriname is gewoon in te zien in een archief in Den Haag' (De Correspondent, 12 juni 2014)
- 'Wat doe je als je een staatsgeheim in je bezit hebt?' (De Correspondent, 23 juni 2014)
- 'De kraakbeweging kraakte niet alleen, maar gooide ook politiegeheimen op straat' (De Correspondent, 4 september 2014)
- 'In België kun je niet uitzoeken wat opa of oma in de oorlog heeft uitgespookt' (De Correspondent, 12 november 2014)
- 'Waarom wil België niet aan haar 'foute' verleden?' (Apache.be, 12 november 2014)
