2018-11-19

Het kalifaat staat op verschrompelen en IS is zo goed als militair verslagen. Maar wat dan? Is IS dan inderdaad voorbij? Wat rest er van de terreurgroep en waar kunnen we ons aan verwachten?

In een zoektocht naar antwoorden op die vragen, gaat journalist Mahmoud Elsobky op weg naar wat het kalifaat ooit was. Langs landen die grootleverancier bleken voor IS-strijders en langs vruchtbare grond waar IS blijkbaar hoopt opnieuw wortel te schieten. Elsobky gaat op zoek naar insiders die hem kunnen vertellen hoe IS het nu zelf ziet, hij spreekt generaals en bronnen vanuit inlichtingendiensten. Is IS voorbij en waar moeten we ons op voorbereiden?

Is IS voorbij? is naast een zoektocht naar de resten van IS na het verschrompelen van het kalifaat ook een zoektocht naar bevestiging van geruchten die al langer de ronde doen. Geruchten over emni.

Toen Raqqa, een laatste IS bolwerk in Syrië, op vallen stond, vertrok er een kolonne. Een kolonne vrachtwagens met in de laadbak wat je de elite van IS zou kunnen noemen. De harde kern die nodig was om IS in leven te houden nu ze het kalifaat moesten opgeven. Waar die kolonne precies terecht is gekomen, weten we niet. Maar het gaf wel een beeld van het plan dat de terreurorganisatie had voor hun toekomst.

Emni was al langer deel van IS en fungeerde daar een beetje als een geheime ordehandhavingsdienst. Denk aan de Stasi in voormalig Oost-Duitsland. Het organisatorisch aspect van IS is ondertussen gereduceerd tot emni. Een ondergrondse beweging van oren en handen die ervoor zorgt dat de terreurdreiging op peil blijft en lokale cellen faciliteert voor het opzetten van een aanslag. Cellen die met elkaar in contact staan, maar elkaar niet kennen. Emni had duidelijk blauwdrukken voor aanslagen liggen, die echter niet iedereen probleemloos volgde.

‘Abaoud en Abdeslam maakte een fout door zichzelf uiteindelijk niet op te blazen.’ – Jassim Mohamed, ex-Iraakse intelligentiedienst/directeur ECCI.

De lone-wolves-aanslagen die we de laatste jaren vooral zien, zijn dan wel het werk van eenlingen. Achter de schermen kunnen ze rekenen op de steun en inspiratie van emni.

In dat verband doen verschillende geïnterviewden in de reportage een oproep die politiek nog moeilijk ligt maar politioneel misschien wel steek houdt. Buitenlandse IS strijders kunnen best weer naar huis worden gehaald, want zij vormen belangrijke bronnen van informatie.

‘Ik besef heel goed dat het politiek erg moeilijk ligt, maar vanuit politioneel oogpunt zou het gewoon beter zijn ze naar hier te halen en hier vast te zetten.‘ – Koert Debeuf, directeur Tahrir Midden-Oosten instituut.

Mahmoud Elsobky

Mahmoud Elsobky, is Egyptisch-Belgisch freelance onderzoeksjournalist
Mahmoud Elsobky
€ 20.000 toegekend op 21/12/2017.
ID
FPD/2017/1430

DOCUMENTAIRE

PRINT 

IN DE PERS