2008-09-24

Na jaren van negatieve berichtgeving over gemuilkorfde media, neergeslagen straatprotesten, vervalste verkiezingen en politieke repressie kwam er eind deze zomer eindelijk eens goed nieuws uit Wit-Rusland. Het regime van president Alexander Loekasjenko liet zijn belangrijkste politiek gevangenen vrij. Waait er een wind of change door de “laatste dictatuur van Europa”? Nick Hannes trok met zijn camera op onderzoek.

In 2007 en 2008 reisde fotograaf Nick Hannes een jaar lang door de vijftien voormalige Sovjetrepublieken Armenië, Georgië, Azerbeidzjan, Turkmenistan, Oezbekistan, Kirgizstan, Tadzjikistan, Kazachstan, Rusland, Moldavië, Oekraïne, Wit-Rusland, Litouwen, Letland en Estland om er de postcommunistische maatschappijen in beeld te brengen. Het resultaat van zijn omzwervingen, “Red Journey”, focust  op de overblijfselen van het communistische verleden enerzijds, en op de nieuwe tendensen die zich manifesteerden na de val van de Sovjetunie anderzijds. In Hannes’ road story staan transitie en vervreemding centraal. De gangbare clichés die het grauwe beeld van de voormalige Sovjetlanden doorgaans bepalen, worden daarbij omzeild. Soms met humor of absurdisme, dan weer verontwaardigd, toont de fotograaf de eigenaardigheden van het dagelijkse bestaan.

De voormalige Sovjetlanden, ooit onderdeel van hetzelfde machtige rijk, evolueerden de afgelopen 20 jaar in uiteenlopende richtingen en op verschillend tempo. In landen als Wit-Rusland en Turkmenistan werden dictaturen geïnstalleerd, en ook de Centraal-Aziatische republieken worden tot op vandaag bestuurd door autoritaire leiders. Georgië en Oekraïne kenden een pro-westerse regimewissel na geweldloze revoluties, terwijl de Baltische staten in 2004 lid werden van de Europese Unie.

Na de val van de Sovjetunie in 1991 leidde een toename van nationalistische gevoelens tot verschillende conflicten, waarvan de sporen ook vandaag nog zichtbaar zijn. Religie, lange tijd verboden, is weer populair, kerken en moskeeën worden gereconstrueerd of gerenoveerd. De kloof tussen arm en rijk groeit, nostalgie naar de sociale zekerheid van weleer is alomtegenwoordig. Kapitaal vindt gemakkelijk de weg naar de hoofdstad, terwijl de levensstandaard op het platteland en in de dorpen nauwelijks verbetert. Arme landen zien hun mannelijke bevolking in grote getale emigreren op zoek naar werk, met ontwrichte gezinssituaties tot gevolg. Vervallen industriële complexen en chemische afvalbergen, achtergelaten door de Sovjets, moeten nog opgeruimd worden, terwijl rampgebieden als Chernobyl en het Aralmeer onherstelbare ecologische schade hebben geleden.

Met deze reeks won Nick Hannes de Nikon Press Photo Award 2009

Hannes

Nick Hannes

Nick Hannes (°1974) is een Belgisch fotograaf.
€ 3.454 toegekend op 17/06/2008.
ID
FPD/2008/656
Labels

BOEK
Titel: Red Journey
Auteur: Nick Hannes
Uitgever: Lannoo
Uitvoering: hard cover
Aantal pag.: 144, 98 foto's met een voorwoord van Jelle Brandt Corstius en essays van Salvatore Di Rosa
Richtprijs: 29,95 euro
ISBN: 9789020984026 

FOTOTENTOONSTELLING
De gelijknamige tentoonstelling liep van 19 juni tot 13 september 2009 in de galerie van het FotoMuseum in Antwerpen.

ARTIKELS
Artikels in MO* en De Standaard (zie links)