Dit verhaal over het Europese ‘vluchtelingenmanagement’ begint in de zomer van 1938 in het statige Franse kuuroord Evian, bij de eerste internationale top over de vluchtelingencrisis in Europa. Het aantal Joden dat uit nazigebied probeerde te ontkomen was geëxplodeerd: er waren dringend opvangplaatsen nodig. Alle West-Europese landen traden aan in Evian en al hun argumenten om de vluchtelingen níét binnen te laten waren dezelfde als nu: de ‘migranten’ zouden niet stroken met nationale normen en waarden, banen en huizen willen afpakken en de cohesie in de samenleving bedreigen.
Het enige wat de conferentie opleverde was de hoon van nazi-Duitsland: alle kritiek op de mensenrechtenschendingen in Duitsland ten spijt, had geen van de ‘beschaafde’ landen zich bereid getoond om de Joden te redden. ‘Niemand Wil Ze Hebben’ kopte een Duitse krant triomfantelijk toen de afgevaardigden vanuit Evian weer op huis aangingen.
Journaliste Linda Polman beschrijft de ontwikkeling van de strategie in Europa’s vluchtelingenbeleid sinds 1938. Puttend uit eigen onderzoek, ervaringen en gesprekken, neemt ze de lezer mee op een ontdekkingstocht van Evian, naar de na-oorlogse kampen in West-Europa voor vluchtelingen vanachter het IJzeren Gordijn en de ‘veilige enclaves’ voor vluchtelingen op de Balkan in de jaren negentig, naar de tientallen vooral door Europa gefinancierde UNHCR-vluchtelingenkampen anno nu in Afrika. Ze schetst onder meer de wurggreep die Europa heeft op de UNHCR. De VN-organisatie die pal moet staan voor de rechten van miljoenen vluchtelingen overal ter wereld is financieel geheel afhankelijk van Europese donorregeringen en daardoor gedwongen om mee te waaien met al Europa’s politieke winden.
De reis eindigt op het Griekse Lesbos, het epicentrum van de grootste Europese vluchtelingencrisis sinds 1938. De komst in 2015 van ruim een miljoen vluchtelingen naar de EU was lang van tevoren te voorspellen, maar de Europese politiek deed niets om opvang voor te bereiden. Gevolgen waren chaos en verkiezingswinsten voor rechts-extremistische bewegingen.
Linda Polman onderzoekt de vraag wat terecht is gekomen van de belofte van ‘nooit meer’ waarop het VN-vluchtelingenverdrag in 1951 was gebaseerd. Europa heeft zelfs ‘de dood geaccepteerd als een effectief antimigratieinstrument’, oordeelde de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties in 2018.
Tachtig jaar Europees ‘vluchtelingenmanagement’ en nog steeds wil niemand ze hebben.
BOEK
- Auteur: Linda Polman
- Publicatiedatum: 22 februari 2019
- Uitgeverij: Jurgen Maas, (distributie België: EPO)
- Pagina's: 230 pg.
- Omslag ontwerp: Irwan Droog
- Bindwijze: paperback
- ISBN: 978 94 91921 53 7
Italiaanse vertaling
- Titel: Gente di nessuno, Rifugiati e migranti in Europa dal 1938 a oggi.
- aantal pagina's: 272 pagina's
- Uitgeverij: Luiss University Press (1 gennaio 2030)
- ISBN-10: 8861054544
- ISBN-13: 978-8861054547
ONLINE/PRINT
- Essay: Hardvochtig Europa - Vergeetgaten, Linda Polman in De Groene Amsterdammer 20/02/2019.
IN DE PERS
- 'Er zijn al duizenden vluchtelingen verdronken. Dat vinden veel mensen niet erg', interview met Linda Polman, De Standaard, 01/03/2019.
- De vluchteling is nog even slecht af als in 1938, Trouw, 24/02/2019.
- 'Vandaag moeten mensen hun leven wagen om het te kunnen redden, dat is onmenselijk', Knack.be, 25/02/2019.
- Vluchtelingen-speak van Europa, boekbespreking Niemand wil ze hebben, De Wereld Morgen, 04/09/2019.
- "EU sluit akkoordjes met massa-moordenaars om grenzen te bewaken", De Morgen, 21/03/2019.
- Opvang in de regio: cruciaal of onmenselijk? VVD-politcus Malik Azmani en onderzoeksjournalist Linda Polman gaan in gesprek, De Volkskrant, 1/03/2019.
- Zie de verregaande ontmenslijking, De Groene Amsterdammer, 22/02/2020.
RADIO
- Interview met Linda Polman, Interne keuken, Radio 1, 02/03/2019.
- Vluchtelingen: Niemand wil ze hebben, De Wereld, BNR, 21/03/2019.
- Live debat: naar een nieuw en humaan migratiedebat, Bureau buitenland, NPO Radio 1, 06/11/2019.
TV
- Interview met Linda Polman, VPRO Boeken, 31/03/2019.
