2010-07-12

REYKJAVIK - IJsland heeft voortaan de meest vooruitstrevende mediawetgeving ter wereld. Woensdag 16 juli stemde het parlement vóór het ‘Icelandic Modern Media Initiative (IMMI), meldt The Independent. Het kleine eiland is voortaan een vrijhaven voor onderzoeksjournalistiek en brongeheim. Voor de IJslanders kent informatie geen grenzen.

Mee aan de ontwerptafel zat Julian Assange, professioneel klokkenluider van het inmiddels beruchte Wikileaks. Assange heeft nog niet gereageerd op de goedkeuring maar liet in februari in een column voor The Guardian de volgende uitspraak optekenen: “Over de hele wereld wordt de vrijheid om over machtige groeperingen te schrijven verstikt. IJsland kan het tegengif zijn tegen deze bastions van heimelijkheid … het kan een eiland worden waar openheid wordt geschermd, een journalistieke vrijhaven.”

De IMMI bevat een clausule die journalistieke activiteiten op IJslands grondgebied beschermt tegen buitenlandse gerechtelijke acties. Het parlement hoopt zo hun land te promoten als uitvalsbasis voor internationale onderzoeksjournalistiek. Volgens IJslands volksvertegenwoordiger Birgitta Jonsdottir overwogen het Duitse blad Der Spiegel en de Amerikaanse zender ABC al de mogelijkheid.

Toch bestaan er twijfels over de robuustheid van de mediawet. Oxford professor Mediarecht Monroe Price ziet de IMMI als een belangrijk en dapper initiatief maar twijfelt of de wet stand zal houden wanneer er grotere belangen op het spel staan, genre nationale veiligheid. Het gerecht zal altijd wel een achterpoortje vinden om terug controle uit te oefenen, meent hij.

Birgitta Jonsdottir lijkt zich daar van bewust. “Een ruimere, wereldwijde discussie over het onderwerp is cruciaal voor het succes van de nieuwe wetgeving. Het IMMI gaat een impact hebben maar het is ook vooral symbolisch”, besluit de initiatiefneemster.

Vanuit Europese hoek klinkt alvast interesse. Nu IJsland op het punt staat tot de EU toe te treden hoopt het Europees Parlement het IMMI op de onderhandelingstafel te loodsen. “De EU zou een voorbeeld moeten nemen aan dit IJslandse initiatief, waarin de rol van het internet en vrije meningsuiting beschermd wordt. Zo kan IJsland Europa helpen om vrijheid van meningsuiting ook in de 21e eeuw te beschermen”, zegt Nederlands Europarlementslid Marietje Schaake aan Nu.nl.