BRUSSEL - Op het vierde International Press Freedom Seminar aan de UGent onder de titel: “Combating SLAPPs against journalists” is vandaag aandacht besteed aan het toenemend misbruik van rechtsprocedures tegen journalisten.
Dit soort intimiderend of abusievelijk voeren van rechtsprocedures tegen vooral (onderzoeks)journalisten, maar ook tegen burgerinitiatieven, niet-gouvernementele organisaties en academici is een vorm van SLAPP, een acroniem voor Strategic Lawsuits against Public Participation. Momenteel worden in verschillende landen in Europa talloze intimiderende of tergende rechtsprocedures gevoerd tegen media, journalisten, academici, ngo’s en activisten die deelnemen aan het maatschappelijk debat, van Zweden tot Slovenië, van Duitsland tot Portugal, van het Verenigd Koninkrijk tot Servië, van Ierland tot Bulgarije, en van Polen tot Italië. Vaak betreft het bedreigingen of rechtszaken naar aanleiding van rapportering of campagnes in verband met corruptie, fraude, milieuzaken, mensenrechtenschendingen of machtsmisbruik. In de Raad van Europa wordt een Aanbeveling voorbereid door het Comité van Ministers om SLAPPs te bestrijden, en de Europese Commissie heeft enkele initiatieven in de steigers om SLAPPs te helpen voorkomen, in een vroeg stadium te beëindigen of finaal ook te sanctioneren.
Tijdens het seminar belichtte de minister van justitie, Vincent van Quickenborne, de Belgische beleidsplannen tot bestrijding van SLAPPs, want ook in België is het fenomeen in opmars. Verschillende voorbeelden van SLAPPs kwamen ter sprake tijdens een panelgesprek met onder andere een experte van de Europese Commissie, de juriste van de Vlaamse journalistenvereniging VVJ, een advocaat en de woordvoerder van CASE, de Coalition Against SLAPPs in Europe. Ook de zoon van de vermoorde Maltese journaliste Daphne Caruana Galizia, Matthew, onderstreepte de dringende noodzaak om actie te ondernemen tegen SLAPPs.
Op het einde van het seminar is de oprichting aangekondigd van een Belgische anti-SLAPP werkgroep die vanuit de UGent zal worden gecoördineerd. De werkgroep zal informatie over SLAPPs verzamelen en bundelen, en zal ook de anti-SLAPP initiatieven in België, zowel op federaal als op gemeenschapsniveau mee stimuleren. De werkgroep zal ook in contact staan met de VVJ/AVBB, de Vereniging voor Vlaamse Journalisten (zie oa https://www.persveilig.be/) en het Federaal Instituut voor de Mensenrechten (FIRM: https://federaalinstituutmensenrechten.be/nl ) die mee de ontwikkelingen rond SLAPPs opvolgen en daarover rapporteren. Vanuit het Human Rights Centre van de UGent wordt nu al meegewerkt aan de Europese anti-SLAPP coalitie (CASE : https://www.the-case.eu/ ).
De werkgroep bestaat momenteel uit een twintigtal leden, met onder andere advocaten, journalisten, vertegenwoordigers van burgerinitiatieven en NGOs, academici en (ex)magistraten. Personen die interesse hebben om hun medewerking te verlenen of meer informatie willen, kunnen contact opnemen met Lien Stolle (Lien.Stolle [at] Ugent.be), Eva Lievens (Eva.Lievens [at] Ugent.be) of Dirk Voorhoof (Dirk.Voorhoof [at] Ugent.be) van de UGent.
