BRUSSEL - On Air is het verhaal over de moedige onderzoeksjournalist Bob Rugurika, een voorloper in de strijd voor vrijheid van meningsuiting in Burundi, bereid om zijn leven te riskeren om de waarheid bloot te leggen. Naar aanleiding van de documentaire die gerealiseerd werd met steun van het Fonds, schreef regisseur Manno Lanssens een director's statement.
"Zoals veel Belgen heb ik affiniteit met het Afrikaanse Grote Merengebied (Oost-Congo, Rwanda, Burundi) en heb ik de politieke situatie daar altijd met grote belangstelling gevolgd. Het is een buitengewoon complexe, maar interessante regio die nog steeds wordt beschouwd als een 'post-conflict'-zone.
Ik wilde echt een documentaire maken over journalisten in Afrika, omdat ik zelf als journalist heb gewerkt en de uitdagingen van het beroep ken. Verder wilde ik de nadruk leggen op de toewijding en inzet van Afrikaanse onderzoeksjournalisten. Ze hebben vaak zeer beperkte middelen om hun werk te doen en moeten in onzekere omstandigheden werken. Deze journalisten brengen hun leven vaak in gevaar om de waarheid te onthullen.
Bovendien ontstaat er in Afrika een middenklasse, bestaande uit goed opgeleide stedelingen die hebben gereisd en toegang hebben tot internet. Ze willen meer vrijheid en democratie, en een betere en meer rechtvaardige verdeling van middelen. Ze botsen met populistische leiders die denken dat ze een mandaat voor het leven hebben en zich niet verantwoordelijk voelen voor hun daden. In deze strijd om gerechtigheid spelen de Afrikaanse media een belangrijke rol. Ze zijn onafhankelijker en kritischer geworden, confronteren vaak de bestuurlijke elites en nemen zelfs zelf de rol van politieke oppositie op zich.
Radio blijft verreweg het populairste massamedium op het continent, met de grootste impact op de bevolking. Miljoenen Afrikanen zijn verslingerd aan hun radio's - of hun mobiele telefoons - om te luisteren naar en commentaar te leveren op de talloze radio-uitzendingen.
Tijdens mijn onderzoek bezocht ik verschillende radiostations in Oost-Congo, Rwanda en Burundi. In het laatste land vond ik de meest interessante. De journalisten zijn nooit op hun hoede voor woorden en zijn strijdlustiger, dynamischer en beter georganiseerd. Het RPA, het grootste en belangrijkste onafhankelijke radiostation, staat bekend om zijn onderzoeksjournalistiek en zijn veelvuldige conflicten met de machthebbers. Bob Rugurika, voormalig hoofdredacteur en momenteel regisseur, leek me meteen een interessant en charismatisch personage. Bovendien zouden de komende verkiezingen de polarisatie verder vergroten. Alle elementen waren aanwezig om een krachtige documentaire te maken."
