(BRUSSEL, 01/10/2001) -- Naar aanleiding van Kongomani vroeg het Fonds Pascal Decroos aan Marc Hoogsteyns zijn mening over documentaires maken in Vlaanderen.
Geld voor documentaires
Het is spijtig dat ik dit opnieuw moet vermelden maar documentaire-makers wiens contacten zich beperken tot Vlaanderen en/of Nederland maken geen kans op goeie projecten. Er wordt vaak gezegd dat er geen geld is voor dit soort televisie in ons land en spijtig genoeg is dat ook mijn vaststelling. Kijk maar even wat er gebeurt in het Vlaamse media-landschap dat geregeert wordt door makers van docu-soap- en infotainment-programma's zoals Jambers, Kanakna, Woestijnvis, Telefacts en Sylvester Productions. Er wordt ook vaak gezegd dat de kijker geen documentaires wil. Dat is een foute veronderstelling; deze producenten plaatsen winst maken voorop en staren zich blind op begrippen zoals kijkcijfers, prime-time en mogelijke doelgroepen. Het is bedroevend te moeten vaststellen hoeveel potentiële documentaire-makers momenteel fast-food televisie aan het maken zijn.
Verschillende Vlaamse kranten en tijdschriften spelen in op deze tendens zodat de vervlakking zich daar ook manifesteert.
Het kan ook anders; de omzetcijfers van productiehuizen zoals Presicope Productions, Simple Productions en Wild Heart Productions tonen aan dat je met het maken van goeie documentaires ook je kost kunt verdienen. Wellicht geen miljoenen maar wel voldoende om je goed in je vel te voelen. En ook deze productiehuizen halen hun fondsen grotendeels in het buitenland. Zo draaiden we vorig jaar een documentaire in Cambodia over het leven van Pol Pot. We werkten daar verschillende maanden aan en de documentaire werd tot nu toe reeds geprogrammeerd door meer dan twintig zenders wereldwijd. De reacties die we kregen waren erg positief maar televisie-makend Vlaanderen haalt er zijn neus voor op.
Voldoende kwaliteit, maar...
Wat ik nu ga zeggen klinkt wellicht erg radikaal maar je zou het Vlaamse televisie-wereldje best kunnen vergelijken met een doorsnee lagere school waarin de kinderen het lessenrooster en de inhoud van de cursussen bepalen en waarin de onderwijzers dansen naar de pijpen van hun directeurs voor wie enkel het aantal kinderen telt. Het pedagogische niveau van deze school ligt verschrikkelijk laag maar dat zal de betrokken worst wezen.
Dit is een foute instelling en het is onze taak om deze tendens tegen te gaan; ook al krijg je dan vaak te horen dat je koppig bent en dat ze "geen vat op je kunnen krijgen". ‰
Vlaanderen heeft voldoende kwaliteit in huis om goeie televisie te maken; de nieuwsuitzendingen van de VRT en de VTM, programma's als Kwesties en Ter Zake bewijzen dat. Maar deze programma's zijn eilandjes in een dorre en uitgestrekte woestijn.
De documentaire "KONGOMANi" wordt dus uitgezonden door Lichtpunt en werd aanzienlijk mee-gefinancierd door het Abos. Op de andere zenders zoals de VRT, de VTM of VT4 zou dit nooit mogelijk zijn geweest; de VTM niet omdat ze er niet wakker van liggen wat er in Afrika gebeurt, VT4 niet omdat ze simpelweg geen slots hebben voor dit soort documentaires en de VRT niet omdat ze Congo en Rwanda nog altijd beschouwen als hun privé- werkterrein waar ze alleen maar zelf kunnen werken. Bovendien valt het op dat de Afrika-berichtgeving op deze laatste zender erg politiek gekleurd is en dat eenieder die zich met een andere ingesteldheid op dit terrein begeeft vroegtijdig wordt getackeld. Gelukkig dat via Lichtpunt, het Fonds Pascal Decroos en ook via het Vlaams Staatssecretariaat voor Ontwikkelingssamenwerking dit probleem omzeild kon worden. ‘
Marc Hoogsteyns
