2025-06-18

AMSTERDAM/BRUSSEL/STOCKHOLM - Nieuw onderzoek toont aan dat Europese landen weliswaar verschillende wegen bewandelen in hun sekswerkerbeleid, maar dat geen van de drie belangrijkste modellen erin slaagt om sekswerkers daadwerkelijk te beschermen.

Europa kent drie hoofdmodellen voor sekswerk, elk met een andere filosofie maar vergelijkbare problemen in de praktijk. Nederland zet in op regulering door middel van vergunningen en toezicht, maar deze aanpak leidt paradoxaal genoeg tot meer onveiligheid. Een wirwar aan regels en grote verschillen tussen gemeenten zorgen ervoor dat sekswerkers moeten navigeren door verschillende vergunningssystemen, belastingregels en lokale voorschriften die van stad tot stad kunnen verschillen.

België ging een stap verder en schreef geschiedenis door als eerste Europese land sekswerk volledig te decriminaliseren en wettelijk te erkennen als arbeid. Deze aanpak wordt internationaal geprezen, maar de uitvoering staat nog in de kinderschoenen. De wet is er, maar de praktische gevolgen voor sekswerkers zijn nog onduidelijk.

Zweden kiest voor een radicaal andere route met het zogenoemde 'Nordic model', waarbij klanten wel strafbaar zijn maar sekswerkers zelf niet. Het Zweedse model richt zich op het bestrijden van mensenhandel en uitbuiting door klanten strafbaar te stellen. Volgens de theorie beschermt dit sekswerkers, maar uit de praktijk blijkt dat veel sekswerkers zich juist gemarginaliseerd voelen door deze aanpak.

Ondanks dat alle drie de landen beweren het welzijn van sekswerkers centraal te stellen, toont onderzoek aan dat de werkelijkheid vaak anders uitpakt. Sekswerk blijft een grotendeels informele sector die moeilijk te reguleren valt, ongeacht het gekozen model. Het debat wordt volgens onderzoekers nog altijd meer gedomineerd door moraalpolitiek dan door wetenschappelijk bewijs of mensenrechten. Zolang dat het geval blijft, zullen sekswerkers in Europa kwetsbaar blijven, ongeacht de beleidskeuzes van hun land.

Foto: © Martijn Gijsbertsen

Lotte Debrauwer

Lotte Debrauwer is een Belgisch freelance onderzoeksjournalist in Zweden.
Lotte Debrauwer

Sien Boonen

Sien Boonen is een Nederlandse journalist.
Sien Boonen