(BRUSSEL, 08/05/2008) -- Journalisten zijn zich bewust van de rol van diversiteit in het journalistieke productieproces. Ze schatten hun eigen impact correct in. Het behoort tot hun taak vooroordelen en stereotypen te doorbreken. Maar ze hebben een hekel aan positieve discriminatie. Dat is de conclusie uit een onderzoek van studenten 3e bachelor van de vakgroep Communicatie-wetenschappen (Ugent) in het kader van het Europees project Xenoclipse.net naar de journalistieke praktijk in een multiculturele samenleving. (Bron: TrefMedia)
Xenoclipse, bestaande uit een partnerschap van Ugent met de universiteiten van Barcelona, Stavanger en Keulen, combineert onderzoek en actie rond minderheden, media en empowerment. Binnen de vakgroep Communicatiewetenschappen is jarenlang onderzoek gedaan naar onder andere beeldvorming van en gebruik van minderheden in de media door prof. Frieda Saeys. In navolging hiervan keken de studenten nu naar de andere kant, de journalistieke praktijk.
Voor dit, kleinschalige, onderzoek zijn 5 journalisten/hoofdredacteuren enkele dagen gevolgd. Ze beantwoordden vragen over nieuwsgaring, bronnenselectie en netwerken, onder meer met betrekking tot berichtgeving in een multiculturele samenleving. Want welke rol speelt diversiteitsbeleid in de journalistieke praktijk? Opmerkelijk is het paradoxale besluit van dit onderzoek. Hoewel journalisten zich bewust zijn van hun impact op de beeldvorming van etnische groepen in de media, zien ze niet altijd wat ze kunnen doen om die beeldvorming ten gunste te beïnvloeden.
Wat het beleid betreft, menen journalisten dat ze vrij zelfstandig werken. Op sommige redacties is de hiërarchie al strakker dan op de andere. Van een diversiteitbeleid was op geen enkele redactie sprake, tenzij dan bij de openbare omroep met haar cel diversiteit.
Enkele van de ondervraagde journalisten menen te beschikken over ‘voldoende’ bronnen binnen etnisch-culturele gemeenschappen. Toch geven de meesten toe dat ze het thema niet zo goed kennen. De afstand is groot. Geen enkele van de ondervraagde journalisten is in het thema gespecialiseerd en behoeft dit ook niet te zijn naar hun mening.
Journalisten staan minder stil bij woordgebruik. Ze laten zich daarvoor leiden door instinct, talent en gevoel. Wel kennen ze allen het dilemma rond het al dan niet vermelden van nationaliteit. Doorgaans wordt die niet vermeld, tenzij relevant voor het verhaal. De studie merkt terecht op dat in een positief bericht vermelding van nationaliteit echter ook gunstig kan afstralen op de groep. Overigens is de regel rond het vermelden van nationaliteit nergens geformaliseerd, tenzij dan bij de openbare omroep of in de aanbevelingen naar journalisten toe.
De onderzoeksvraag ontstond voor een belangrijk deel vanwege het initiatief van Cel Gelijke Kansen van de Vlaamse Gemeenschap. Die zette een expertendatabank op het getouw, een online bestand waarin journalisten experts kunnen vinden over allerhande thema’s. De experten zijn mensen uit kansengroepen, waaronder vrouwen en etnische groepen. De vorsers peilen naar de visie van journalisten op een dergelijk initiatief. Blijkt dat overwegend beginnende journalisten, die nog een netwerk moeten uitbouwen, betrouwbare bronnen zoeken via het net. Voor hen kan de expertendatabank nuttig zijn!
www.xenoclipse.net
www.expertendatabank.be
Voor meer informatie over het onderzoek of Xenoclipse.net:
Marieke Rodenburg: marieke.rodenburg [at] ugent.be
Elke Vandamme: eevdamme.vandamme [at] ugent.be
(Bron: TrefMedia)
