BRUSSEL - Veel reacties op online nieuwsartikels zijn monologen, berichten die noch een reactie zijn op een voorgaand bericht, noch zelf een reactie krijgen. Op HLN.be is maar liefst 98% van de reacties een monoloog. Op knack.be is dat 45%, op dewereldmorgen.be 27% en op De Standaard Online 18%. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van het steunpunt Media.
Commentaarsecties zijn plaatsen waar individuele verzuchtingen worden geuit eerder dan virtuele discussieruimtes tussen verschillende mensen. Onderzoekers Ike Picone en Daniëlle Raeijmaekers, die 3040 reacties van gebruikers analyseerden, verduidelijken: “We zien een verband tussen monologen en hoe vaak lezers deelnemen aan de discussie online. Mensen die eenmalig reageren, doen dat meestal via een monoloog. Mensen die meermaals reageren lijken meer te interageren met de andere deelnemers. Ook blijkt uit het onderzoek dat hoe meer gegevens de gebruiker moet opgeven om te kunnen reageren, hoe meer interactie er is, maar hoe minder gebruikers hierbij betrokken zijn. Registratie sluit dus enigszins de discussieruimte.”
Online beledigd?
Uit het onderzoek blijkt dat de discussies niet leiden tot een beargumenteerd debat. Deelnemers aan de discussie reageren in 70% van de gevallen op eerder geposte berichten om ze tegen te spreken en de argumenten te ondermijnen. Slechts 5% van de discussies leidt tot een echte consensus. De onderzoekers leggen uit: “Het niet bereiken van consensus is vanuit deliberatief standpunt geen vereiste. Het is problematischer dat de deelnemers in deze discussies elkaars argumenten zelden aannemen of weerleggen. De utopie van een onderbouwd, beargumenteerd debat blijft dus nog ver weg.”
Toch zijn online discussieruimtes geen plaatsen waar deelnemers elkaar louter uitschelden en naast de kwestie reageren. De meeste berichten blijken respectvol van aard. Indien de berichten onrespectvol zijn, is dit meestal tegenover maatschappelijke groepen en personen, eerder dan tegenover andere deelnemers. Enkel Knack.be vormt hierop een uitzondering met veel onrespectvolle berichten. Het zijn meestal beledigingen gericht aan andere deelnemers. De onderzoekers concluderen: “Het blijven relatief nieuwe publieke ruimtes waarbinnen verschillende maatschappelijke actoren met elkaar in dialoog gaan. Ook vandaag nog blijft het zoeken naar een werkbaar evenwicht om hier vanuit journalistiek standpunt mee om te gaan.”
Download de Nieuwsmonitor hier.
