Toespraak Vlaams minister van Media Marino Keulen

Het Fonds heeft van meet af aan een drieledige missie als leidraad gehanteerd:

-   het bevorderen van kwaliteits- en onderzoeksjournalistiek in Vlaanderen en daarbuiten;

-   het creëren van de mogelijkheid voor jonge mensen om journalistieke talenten in de praktijk te ontwikkelen;

-   het bijeenbrengen van mensen uit verschillende hoeken en lagen van de maatschappij.

 

De behoefte aan een ruim en divers media-aanbod staat zowel in de politieke arena als op het mediaforum centraal. Pluriformiteit, diversiteit en kwaliteit staan garant voor een toegankelijke media-aanbod. Het is en blijft een must om de concentratietendensen van de 21^ste eeuw te verzoenen met de nood aan pluriformiteit. De Vlaamse media-actoren worden sinds een aantal jaren duidelijk geconfronteerd met mondiale concentratiebewegingen. Deze concentraties hoeven niet noodzakelijke nadelig te zijn, zij kunnen de economische leefbaarheid van de mediabedrijven immers ten goede komen. Desalniettemin moet er gewaakt worden over het feit dat deze tendensen het pluralisme, de diversiteit en de kwaliteit van de berichtgeving niet in het gedrang brengen.

 

In dit opzicht ben ik dan ook verheugd dat een initiatief zoals het Fonds Pascal Decroos op heel wat interesse kan rekenen. Het Fonds kent beurzen toe aan bijzondere journalistieke projecten die binnen de reguliere werking van een redactie quasi onmogelijk zijn en die met de gewone redactionele middelen niet kunnen worden gefinancierd of gerealiseerd. Het Fonds zorgt er met andere woorden voor dat onderzoeks- en kwaliteitsvolle journalistiek mogelijk wordt.

 

Als Vlaams minister bevoegd voor de media sta ik zeer positief tegenover deze werking, want een kwalitatief aanbod komt ook de informatieverstrekking naar de burger toe ten goede. Deze bijzondere journalistieke werken gaan de diepere achtergrond na en geven een andere invalshoek weer.

 

Deze vorm van journalistiek en kostbare informatie mag niet verloren gaan en daarom steunt de Vlaamse overheid dit initiatief sinds 1999.

 

Sinds het begrotingsjaar 2000 valt de toekenning van de subsidie onder de bevoegdheid van de minister voor media. Het Fonds kan rekenen op een jaarlijkse subsidie van 186.000 euro, waarvan 2/3 dient aangewend te worden voor de toekenning van beurzen; 1/3 dient voor de werking van het Fonds Pascal Decroos.

 

186.000 euro is een aanzienlijk bedrag binnen het beperkt budget voor media-initiatieven waarvan op het vlak van journalistiek ook de VVJ, de Raad voor de Journalistiek, het Antwerps Pershuis en enkele kleinere initiatieven gesteund worden.

 

Naast de overheidssteun werft het Fonds eveneens inkomsten uit lidgelden. Het siert het Fonds om zijn onafhankelijkheid te willen vrijwaren en geen gelden te willen ontvangen vanuit de bedrijfswereld. Dit past volledig in de filosofie van de onafhankelijke, kwalitatieve journalistiek.

 

Naast de hierboven beschreven initiatieven ondersteunt de Vlaamse overheid ook het project “Kranten in de klas”; dit is een samenwerkingsakkoord tussen de Vlaamse Dagbladpers, mijn collega Marleen Vanderpoorten en mezelf. Een bedrag van 500.000 euro wordt hiervoor uitgetrokken.

De opiniepers met haar enorm aanbod aan nieuws, vanuit verschillende invalshoeken, vormt het ideale hulpmiddel om kritische lezers te vormen. Kranten in de Klas (KiK) is een educatief project dat een brug wil bouwen tussen onderwijs, krant en maatschappij. Dit project kan rekenen op een grote interesse vanwege de leerlingen en leerkrachten.

 

In december 2003 werd een ontwerp protocol tussen de Vlaamse regering en de Vlaamse geschreven perssector betreffende de vrijwaring van een pluriforme, onafhankelijke en performante Vlaamse opinie principieel goedgekeurd; de Europese Commissie moet echter nog zijn goedkeuring geven omtrent dit ontwerp protocol.

Dit protocol onderstreept het maatschappelijk en democratisch belang van een kwaliteitsvolle en pluriforme geschreven pers. Dit beoogt ook een kwaliteitsvol journalistenkorps, dat mee de ruggegraat vormt en instaat voor het behoud en de ontwikkeling van een kwalitatief, gediversifieerd en economisch leefbaar perslandschap.

 

In het kader van de jaarlijkse steun aan de geschreven perssector werd in 2003 900.000 euro verdeeld aan Vlaamse pershuizen. Dit gebeurde ook in het kader van de valorisering van het collectief geheugen op de Vlaamse redacties. Bedoeling is om oudere journalisten in dienst te houden en de begeleiding van nieuwkomers op de redactie te verzekeren.

 

Dat er vraag is naar opleiding blijkt ook uit de successen van de lezingen die het Fonds Pascal Decroos houdt in hogescholen en universiteiten. Tien werkbeurzen gingen in 2003 naar starters, het is zeer belangrijk dat ze de kans krijgen in de praktijk te stappen en dat zij hierbij steun krijgen om hun project te realiseren.

 

Verder kent het Fonds jaarlijks de Vlaamse scriptieprijs toe en dit om jonge mensen aan te moedigen om journalistieke talenten in de praktijk te ontwikkelen. Jonge journalisten krijgen dankzij het Fonds de kans ervaring op te doen en te groeien. Het stimuleren van jong talent vandaag is immers de brug naar de berichtgeving van morgen.

 

Na vier jaar gedreven werken kan worden gesteld dat het Fonds op kruissnelheid is gekomen. Het aantal aanvragen en toegekende beurzen gaat in stijgende lijn, waaruit blijkt dat Vlaanderen wel degelijk nood heeft aan een Fonds dat onderzoeksjournalistiek extra stimulansen geeft. In 2003 werden maar liefst 103 aanvragen ingediend en 45 beurzen toegekend. In 2003 werden ook 83 projecten, die gerealiseerd werden met de steun van het Fonds, gepubliceerd.

Dank zij het Fonds kunnen journalisten hun project realiseren en tot een goed einde brengen; de burger krijgt een ruimer aanbod van informatie.

 

Op het vlak van documentaires heb ik begrepen dat enkel de research kan worden gefinancierd door het Fonds. Een mogelijke oplossing zou kunnen liggen in een betere samenwerking met de VRT en/ of het Vlaams Audiovisueel Fonds. Het zou op het obstakel stuiten dat volgens de regeling van het VAF enkel documentaires gefinancierd kunnen worden die niet in nieuwsuitzendingen worden uitgezonden. Dit heeft natuurlijk te maken met de opdracht van het VAF om onafhankelijke audiovisuele producties te stimuleren.

Het VAF behoort niet tot mijn bevoegdheden als mediaminister maar ik kan dit wel melden aan mijn collega bevoegd voor cultuur. Ik moet hier evenwel meteen aan toevoegen dat het VAF onafhankelijk werkt, net als de openbare omroep VRT.

 

Ik ben er van overtuigd dat bijzondere journalistiek een meerwaarde biedt aan de maatschappij, aan de burger, jong en oud. De media zijn dé bron van informatie en het is dan ook van kapitaal belang dat de informatie een adequaat beeld geeft van de realiteit. Er dienen verschillende facetten aan bod te komen met de nodige achtergrond. De juiste informatie vinden, de dieperliggende achtergronden achterhalen, dat vergt tijd en energie en dat moet gesteund worden en blijven.

 

 

Marino KEULEN