Een vrouwenleven

Aan de keukentafel van Chantal De Smet ontspinnen zich urenlange intieme gesprekken. Journaliste Hilde De Windt cirkelt stil om hen heen, om te fotograferen en te filmen. Dat resulteert in een inspirerend beeld- en audioverhaal. Conclusie na drie dagen: het parcours van Chantal De Smet was niet alledaags, zelfs indrukwekkend maar toch is het vooral de eeuwige veerkracht met een goeie lik humor die haar nog altijd ‘hoog’ houdt. ‘Een vrouwenleven’ toont hoe een wijze zeventiger de jongere generaties kan blijven inspireren.

Wie is Chantal De Smet?

De geschiedenis vouwt zich in het leven van Chantal De Smet samen. Ze groeit op bij communistische militanten in het Oostende van de jaren vijftig en dat is niet altijd makkelijk. ‘Ik was een kind van de duivel,’ zegt ze daarover. Als jong meisje studeren aan de Gentse universiteit is ook niet vanzelfsprekend. Het gezin heeft het bovendien niet breed. De obstakels maken dat het levenslang engagement van Chantal De Smet een breed maatschappelijk palet bestrijkt: economische ontvoogding, vredesbeweging, gendergelijkheid, maar ook de kunsten en onderwijs.

Wanneer Anna en Cosima bij Chantal De Smet neerstrijken, is ze pas verhuisd. Een nieuwe knie, een nieuwe plek in Gent, een nieuw perspectief. In haar hall hangen de foto’s van Fidel Castro en Che Guevara naast kiekjes van vrienden, liefdes, en haar dochter die ze adopteerde en alleen opvoedde. Chantal is omgeven door haar kartonnen archiefdozen, haar kunstwerken, haar boeken en haar wil om altijd ergens naar uit te kijken.

Kunsthistorica en geschiedkundige Chantal De Smet vecht al een leven lang tegen de verstomming van de vrouwelijke stem in de maatschappij, de politiek, de kunstwereld en het beleid.

Vijftig jaar geleden legt ze mee de grondslag voor de eerste Vrouwendag in België. Ze is dan 26 en Simone de Beauvoir is eregast. Een jaar eerder heeft ze in Gent de feministische Dolle Mina’s opgericht en ze wordt voorzitter van het comité voor de vrijlating van de zwarte Amerikaanse antiracistische en feministische activiste Angela Davis.

Later zit ze mee aan de ontwerptafel van een nieuw cultuurbeleid, zetelt in kunst- en cultuurcommissies. Van 1989 tot 1996 is Chantal De Smet de eerste en tot nu enige vrouwelijke decaan van de Gentse Academie Voor Schone Kunsten (KASK) en voorzitter van het Europees Netwerk van Kunstuniversiteiten (ELIA of European League of Institutes of the Arts)

Sinds enkele maanden hangt haar portret tussen dat van de andere KASK directeurs. Het is gemaakt door kunstenaar Anne-Mie Van Kerckhoven. De kunstenaar schreef op het portret de eigenschappen van haar model: INSPIRATIEBRON, VISIONAIR, REVOLUTIONAIR, VERBINDEND, POLEMISEREND, RADICAAL, ZACHT.

Ze is een van de meest discrete en invloedrijke persoonlijkheden uit de vrouwenrechtenstrijd en de cultuurwereld in ons land. Haar stempel heeft ze op zachte maar kordate manier gedrukt.

Kijk en luister 

Fotografe en VRT-journaliste Hilde De Windt filmde en fotografeerde de samenkomst van de drie generaties. Ze putte voor haar beeldverhaal ook uit het rijke VRT-archief en de persoonlijke albums van Chantal De Smet. Met poëtische hand en oog voor detail bracht ze de wereld en de woorden van Chantal De Smet tot leven. 

Montage: Philippe piffet

Met foto's van Hilde De Windt, Paul illegems, Michiel hendrycks en Kristien Buyse

Meer info over het boek van Chantal De Smet '20 jaar in 1940 - de oorlog van André' op Amsab.be.

Bekijk en beluister de video en audio hier.