2018-03-08

Rond 2014 verschenen er verschillende reportages over de Koerdische vrouwenlegers. Zij werden voorgesteld als vermoedde strijdsters, die op heldhaftige wijze vochten tegen het gevreesde ISIS.  Ze vielen op als bijzondere verschijning in het Midden-Oosten waar doorgaans de mannen de beslissingen lijken te nemen. Ze werden gevreesd door de ISIS-strijders, want wie door een vrouw gedood wordt, zou niet naar de hemel mogen. Ook het feit dat deze strijdsters over het algemeen mooi oogden op camera trok de aandacht van Australische en Britse nieuwszenders, zoals de BBC.

De reportages toonden ons wie deze vrouwen zijn en hoe ze vechten, maar er ontbreekt steeds een diepere vraag. Waaròm vochten deze vrouwen? Was het de vrees voor een ISIS-dictatuur? Was het een maatschappelijke uitzichtloosheid in de regio? Strijden ze tegen de dreiging van het Kalifaat? Of is er nog iets meer aan de hand? Kan het zijn dat ze ook vòòr iets strijden, een ideaal, een utopie? Wat heeft een strijder nodig om zich zo bewust in oorlog te gooien? Wat leidt deze ruime sociale groep aan vrouwen, waarvan er niet weinig universitair gediplomeerd, op een weg naar confrontatie met de regio?

Documentairemaker Jozef Devillé ging verder op onderzoek en zag dat deze vrouwen strijden voor een radicaal andere samenleving. Ze noemen het “democratisch confederalisme” en in dat systeem staat democratie, ecologie en gelijkwaardigheid tussen man en vrouw centraal.  Het is dankzij het machtsvacuüm, dat de oorlog tegen ISIS ontstond, dat de PKK de kans kon grijpen om hun revolutionair, democratische visie werkelijkheid te maken. Een visie, die niet enkel in de regio, maar tot ver in het Westen een inspiratie zou kunnen zijn tot het herbekijken van wat we gemakshalve democratie noemen.

“No Friends (But the Mountains)”
Deze reportage kwam tot stand dankzij steun van het Fonds Pascal Decroos.
Met het verstrijken van de tijd, sinds de film werd gemaakt, is de strijd in de regio geëvolueerd. ISIS is grotendeels teruggedrongen en het directe gevaar ervan is geweken. Maar, nu is het Turkije dat de democratische zoektocht van Rojava wenst te verstoren. Als natiestaat heeft het er duidelijk alle belang bij om de strijd van de Koerdische vrouwen in de kiem te smoren.

Jozef Devillé

Jozef Devillé is een Belgisch documentairemaker.
€ 6.000 toegekend op 11/05/2015.
ID
FPD/2015/1214

ONLINE

Long read + documentaire: Geen vrienden behalve de bergen - Charlie Mag, 8/03/2018.

TRAILER

No Friends 

DOCUMENTAIRE

Best short documentary op het Beloit International Film Festival, VS (februari 2019).