YANGAMBI - Midden in het Congolese, tropische regenwoud ligt Yangambi, een natuurreservaat waar wetenschappers de klimaatverandering bestuderen. Daarvoor hebben ze een ongeschonden stuk bos nodig. Maar dat zorgt voor spanningen met de lokale bewoners, want zij gebruiken het bos om te overleven.
TOKIO - Als mensen van de ene op de andere dag verdwijnen door sociale druk, financiële, huiselijke of mentale problemen, noemen ze dat in Japan jōhatsu. Letterlijk betekent het verdamping. Het fenomeen wordt in Japan niet erkend en zo blijft het onder de radar. Robbe Van der Vloet en Arend Bucher trekken naar Japan op zoek naar jōhatsu.
ST JOHN'S - Barbuda is het paradijs op aarde: een klein Caribisch eiland met prachtige stranden en helder water vol vissen en kreeft. Opmerkelijk: op Barbuda is land niet te koop. Er is een systeem van gemeenschappelijk grondbezit. Maar daar komen barsten in, nu projectontwikkelaars hun oog op het eiland hebben laten vallen.
COPSA MICA - Het is december 1990, de dagen zijn kort, donker en mistig. Naast de weg in Copsa Mica zijn 2 mannen een varken aan het slachten. Een Roemeense kersttraditie leer ik later.
Een neokoloniale oliepijpleiding door Oeganda en Tanzania
KAMPALA/DAR ES SALAAM - In 2006 ontdekte het Britse bedrijf Tullow Oil oliereserves in de Albertine regio in het noordwesten van Oeganda. Begin 2022 sloot Total een overeenkomst met Tanzania en Oeganda en het Chinese staatsbedrijf CNOOC om te beginnen met de aanleg van de East African Crude Oil Pipeline (EACOP). Het project zal de grootste olieverwarmde pijpleiding creëren met een lengte van 1.443 kilometer tussen Hoima in Oeganda en Tanga in Tanzania, van waaruit de ruwe olie zal worden geëxporteerd. Maar niet zonder gevolgen.
AMSTERDAM/BRUSSEL - Wetenschappelijke publicaties, gelekte bedrijfsgegevens en overheidsdata suggereren dat de industrie al het mogelijke doet om bewust een mistgordijn rond deze ultrakorte PFAS op te trekken.
DODOMA - Veel mensen willen graag helpen bij het herstel van beschadigde of verdwenen bossen. Maar welke projecten dragen ook echt bij aan de opslag van koolstof, de bescherming van de biodiversiteit en de levenskwaliteit van de lokale bevolking, en welke maken de problemen erger?
DAMASCUS - In Niemandsland trekt Midden-Oostenkenner Willem Staes dwars door Syrië, Libanon, Turkije, Jordanië en Irak. Tijdens negen reizen tussen augustus 2021 en maart 2023 stelt hij er met eigen ogen vast hoe Syrische vluchtelingen zich in de meest uitzichtloze situatie bevinden sinds de Syrische revolutie in 2011.
BRUSSEL - In een essay noemde de Franse criticus Roland Barthes de auto een magisch voorwerp, dat meer als beeld dan als gebruiksvoorwerp wordt geconsumeerd. Kunnen we de auto vandaag nog steeds zien als een magisch voorwerp?
BRUSSEL - Waarom waren we niet klaar voor een pandemie en slagen we er misschien niet in om ons voor te bereiden op de volgende? Onderzoekers zetten vraagtekens bij de kortzichtige aanpak van regeringen.
ANTWERPEN/ROTTERDAM - De maatschappelijke schade van luchtverontreiniging, veroorzaakt door de (petro)chemische sector in de havens van Antwerpen en Rotterdam, loopt in de miljarden euro. Dat blijkt uit een onderzoek van Apache en Follow The Money op basis van de officiële cijfers over de uitstoot en de overbrenging van verontreinigende stoffen door grote industriële inrichtingen.
GEORGETOWN - In opdracht van de Amerikaanse oliegigant ExxonMobil bouwt het Belgische Jan de Nul een kunstmatig eiland voor de kust van Guyana, Zuid-Amerika. Het eiland zal dienen als uitvalsbasis voor de offshore olie- en gasindustrie. In 2015 werd hier een van 's werelds grootste olievelden van het afgelopen decennium ontdekt.
BELGIË - De mythische wolf is terug in België. De oehoe en de raaf ook. De zeehond en de bever. De tropische boomkikker. Zelfs de mysterieuze lynx. En wie weet straks ook de iconische bruine beer? Het lijstje is indrukwekkend.
LONYEARBYEN - De Noorse archipel Spitsbergen warmt zes keer sneller op dan het globale gemiddelde. Natuurrampen bedreigen de inwoners, terwijl het lokale bestuur pogingen onderneemt om de schade te beperken.
LALIBELA - De rotskerken van Lalibela in het noorden van Ethiopië zijn werelderfgoed. Maar tijdens de burgeroorlog werd het dorp bezet door burgermilities van het Tigray-leger (TPLF) die streden tegen het regeringsleger. De soldaten lieten Lalibela achter als een spookdorp.
BAGDAD - Klimaatverandering leidt in Irak tot een uittocht van boeren wier land verdroogt. Ze verhuizen met hun waterbuffels of verkopen hun vee. De overheid weet zich geen raad met klimaatmigratie, milieuactivisten worden bedreigd en zelfs gekidnapt.
BRUSSEL - Een derde van de kleren in je kleerkast draag je nooit. Een ander derde draag je zelden. Negen op de tien kleren heb je een jaar lang niet aangeraakt. Je gooit meer kleren weg dan eender welke andere Europese consument en toch blijf je nieuwe kleren kopen. Omdat je het gevoel hebt dat je nieuwe kleren nodig hebt. Omdat je elke ochtend denkt dat je niets hebt om aan te doen.
KOPENHAGEN - Tegen 2050 telt de aarde tien miljard bewoners. Tegelijk neemt de oppervlakte aan beschikbare landbouwgrond per persoon af. Terwijl het klimaat ontwricht geraakt, botsen klassieke landbouwsystemen op hun limieten.
HAVANA - Het IPCC is duidelijk: naast radicaal minder uitstoten, moet de wereld zich ook voorbereiden op de gevolgen van 1,5 graad opwarming van onze atmosfeer. Hoe gaan we ons voeden, huizen en beschermen in die aangekondigde 'klimaathel'?
KINSHASA - Hoewel het Amazonewoud beduidend groter is, halen de tropische wouden in het Congobekken, in het hart van Afrika, vandaag meer CO2 uit de lucht. Dat lijkt goed nieuws, maar ook deze wouden zijn in sneltempo aan het verdwijnen.
ASSAM - Doorheen de heuvelachtige provincie Assam in India stroomt de Brahamaputa. Deze immense rivier ontspringt in het Himalayagebergte en is bezaaid met zandbanken. Op deze zandbanken - ook wel ‘Chars' genoemd - wonen 2 miljoen mensen.
KABWE - In 1994 sluit één van de grootste loodmijnen in de wereld. De plaatselijke bevolking van Kabwe, een grootstad in Zambia, ziet de werkgelegenheid verdwijnen. Ze blijven ongevraagd achter met een berg schadelijk mijnafval en door lood vervuilde woonwijken.
In troebel water: GSR, lobbying en diepzeemijnbouw
BRUSSEL/KINGSTON - De Belgische firma GSR, dochter van baggergroep DEME, wil maar wat graag naar de diepzee om er metaalknollen te mijnen. Tien jaar geleden vroeg GSR daarvoor een eerste licentie. De Belgische staat sponsorde die aanvraag bij de Zeebedautoriteit in Kingston.
BWINDI - Het nationale park Bwindi Impenetrable Forest in Uganda is door het Amerikaanse National Health Institute (NHI) gekozen als "hotspot" voor een mogelijke nieuwe uitbraak van een zoönose zoals monkeypox, Covid of Ebola.
BRUSSEL - De productie van dierlijke eiwitten is verantwoordelijk voor 82% van de koolstofvoetafdruk van voedsel in de EU, en het is daarom noodzakelijk om de uitstoot van vee te beteugelen om de doelstellingen in het kader van de green deal van de EU te bereiken.
BRUSSEL - Vandaag zijn plastics overal. Metersdiep op de zeebodem in de Marianentrog. Op de top van de Mont Blanc. Op de noordpool. In de blauwe zak die wekelijks op je trottoir staat. In je bloed.
Waar blijft een land van 200 miljoen inwoners met zijn afval?
ABUJA - Nigeria worstelt met de dreiging van ongedifferentieerde afvalverwijdering en watervervuiling, die de gezondheid van haar burgers aantasten. De Nigeriaanse journalisten Oke Peter en Damilola Shittu ontrafelen hoe het effect van de klimaatverandering, het gebrekkige afvalverwijderingssysteem en de watervervuiling het leven van Nigerianen in gevaar brengt.